ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Το ζήτημα της ευημερίας του παιδιού
...the sum of two halves
Η ταχύτατη εξέλιξη στην τεχνολογία της αναπαραγωγής φέρνει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος περισσότερο παρά ποτέ το ζήτημα της ευημερίας του παιδιού.
Οι δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα για
- αναπαραγωγή σε μεγάλη ηλικία των γονέων
- αναπαραγωγή με κατεψυγμένα έμβρυα
- χρήση δωρηθέντων ωαρίων και σπερματοζωαρίων
- χρήση παρένθετης (δανεικής) μήτρας
- προεμφυτευτική διάγνωση
σημαίνουν ότι όσοι ασχολούνται με την ιατρική της αναπαραγωγής χρειάζεται να λαμβάνουν υπ’ όψιν πολλές παραμέτρους που μπορεί να επηρεάσουν την ευημερία του παιδιού που είναι δυνατό να προκύψει από τη θεραπεία.
Εκείνο που στη φύση αποτελεί μια αυθόρμητη διαδικασία συνένωσης γενετικού υλικού, μετατρέπεται σε μια σειρά ιατρικών πράξεων όπου τα ερωτηματικά και οι ευθύνες είναι πολλές?¨
- ποιος είναι κατάλληλος να γίνει γονιός
- ποιος είναι αρμόδιος να κρίνει για την καταλληλότητα αυτή
- τι θα συμβεί στο παραδοσιακό μοντέλο οικογένειας όταν στη θεραπεία γονιμότητας συμμετέχουν γυναίκες χωρίς σύντροφο, ή ζευγάρια του ίδιου φύλου
- είναι ή δεν είναι σωστή η παροχή υπηρεσιών θεραπείας γονιμότητας σε άτομα με ασθένειες που επηρεάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης ( AIDS, μορφές καρκίνου κλπ)
- ποιοι μηχανισμοί μπορεί να ελέγχουν την ακρίβεια των πληροφοριών που παρέχουν τα ζευγάρια σχετικά με τυχόν κατάχρηση ουσιών, προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό ή σε πιο ακραίες περιπτώσεις ποινικό παρελθόν και ενδο-οικογενειακή βία, χωρίς να καταστρατηγείται το ιατρικό απόρρητο και ο σεβασμός στα προσωπικά δεδομένα των υποψήφιων γονιών
Όλα τα παραπάνω είναι λίγα μόνο από τα δεοντολογικά, ηθικά αλλά και πρακτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της τεχνολογίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Στην Ελλάδα με αρκετή καθυστέρηση ισχύει από 12/2002 το πρώτο θεσμικό πλαίσιο που επιχειρεί να θέσει κάποιους γενικούς κανόνες γύρω από τα ζητήματα αυτά.
Διεθνώς, εδώ και τρεις δεκαετίες, υπάρχει ένας ζωηρός διάλογος γύρω από ανάλογους προβληματισμούς. Σε αρκετές χώρες έχουν συσταθεί κεντρικά ρυθμιστικά όργανα που ελέγχουν τις κατά τόπους μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για την τήρηση των κανόνων οι οποίοι εξασφαλίζουν κατά το δυνατό την ευημερία των παιδιών που προκύπτουν από τις θεραπείες που προσφέρουν.
Οι κοινωνίες, οι πολίτες, οι επιστήμονες και άλλοι θεσμοί όπως π.χ. η Εκκλησία, ή κοινωνικοί φορείς όπως σωματεία γυναικών κλπ έχουν μέγιστο ρόλο στη διαμόρφωση των κανόνων που διέπουν την εφαρμογή της τεχνολογίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αλλά και στον επιμερισμό της ευθύνης για τον διαρκή έλεγχο και τη δυναμική τροποποίηση τέτοιων κανόνων ώστε να συμπορεύονται με τις αξίες κάθε κοινωνίας και εποχής. Με αυτό τον τρόπο θα εξασφαλίζουν πως εκείνο που στη φύση είναι η υπέροχη ένωση δυο ημίσεων («the sum of two halves») δεν θα γίνεται στα χέρια επιτήδειων το δύσμορφο υβρίδιο του κερδοσκοπισμού επιστημόνων ή του εγωισμού των γονέων.
Τώρα και πάντοτε στο επίκεντρο των θεραπειών υπογονιμότητας θα πρέπει να βρίσκεται , όχι η επίτευξη της τεκνοποίησης ως αυτοσκοπού, αλλά η γέννηση υγιών παιδιών σε περιβάλλοντα που τους εξασφαλίζουν τουλάχιστον τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις για ψυχική, κοινωνική ανάπτυξη και ευτυχία.
