ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ-ΑΝΔΡΙΚΗ
Εκτίμηση και ανάλυση |
Απο παλιά η υπογονιμότητα είχε αποδοθεί στον γυναικείο παράγοντα, όμως στην πραγματικότητα ο ανδρικός παράγοντας ευθύνεται σε ένα ποσοστό γύρω στο 40%, ενω ο γυναικείος παράγοντας φτάνει και αυτός στο ίδιο ποσοστό του 40% . Το ποσοστό φτάνει στο 10% όταν ευθύνονται και οι δύο παράγοντες και ένα υπόλοιπο 10% ευθύνεται για ανεξήγητους λόγους υπογονιμότητας.
Σήμερα και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλα διαβήματα για την αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας.
Η υπογονιμότητα στους άνδρες μπορεί να προέρχεται απο πολλούς λόγους, όπως προβλήματα στην παραγωγή σπέρματος, απόφραξη του συστήματος που περνάει το σπέρμα, αντισώματα κατά του σπέρματος, τραυματισμός των όρχεων, ορμονικά προβλήματα για την παραγωγή του καθώς και ανατομικές ανωμαλίες.
Κάποιες ασθένειες που υπήρξαν στο παρελθόν, μολύνσεις καθώς και η κατανάλωση φαρμάκων μπορούν να επηρεάσουν την γονιμότητα.
Δευτερογενής υπογονιμότητα, Δεύτερος γάμος και το Δεύτερο παιδί...περισσότερα |
Τρόπος ζωής
Οτιδήποτε αυξάνει την θερμοκρασία των όρχεων, όπως μεγάλη σε διάρκεια ζεστά μπάνια, επαγγέλματα που απαιτούν πολλές ώρες καθιστικής εργασίας μπορεί να βλάψουν την παραγωγή σπέρματος.
Επιπλέον η κατανάλωση φαρμάκων ή "ουσιών" μπορούν να επηρεάσουν την ανδρική γονιμότητα, όπως αλκοόλ, μαριχουάνα, κοκαίνη, τσιγάρα, αναβολικά. Μερικά φάρμακα για το έλκος, την υπέρταση, την επιληψία, την κατάθλιψη ευθύνονται για την υπογονιμότητα.
Αυτά τα φάρμακα βάβαια δεν θα πρέπει εύκολα και αλόγιστα να τα διακόψει κάποιος, απλά να ζητηθεί απο το ιατρό ίσως να αντικατασταθούν.
Ορμονικές διαταραχές
Ορμονικά προβλήματα στον οργανισμό επηρεάζουν το σπέρμα, όπως προβλήματα με τον θυροειδή, χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, υψηλή ορμόνη FSH καθώς και πλεόνασμα προλακτίνης.
Ανοσολογικά προβλήματα
Ανοσολογικές αντιδράσεις στο σπέρμα (αυτοανοσία) μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή στείρωση. Αντισπερματικά αντισώματα μπορούν να επηρεάσουν το σπέρμα ώστε να μην είναι ικανό να γονιμοποιήσει.
Μολυσματικές ασθένειες
Η παρωτίτιδα (μαγουλάδες) που μπορεί να περάσει κάποιος μετά την παιδική ηλικία καθώς και κάποια αφροδίσια νοσήματα όπως βλεννόροια, χλαμύδια επηρεάζουν την ποιότητα του σπέρματος. Παράλληλα κάποιες μολύνσεις του προστάτη κάνουν το σπέρμα αδύναμο σε αριθμό σπερματοζωαρίων και κινητικότητά τους..
Παράλληλα και η έκθεση σε χημικά όπως μόλυβδο και αρσενικό καθώς και σε βαφές και βερνίκια επηρεάζουν το σπέρμα.
Σεξουαλική ανικανότητα / σεξουαλικές δυσλειτουργίες
Υπάρχουν αρκετά ιατρικά προβλημάτα που συμβάλλουν σε αιτίες υπογονιμότητας όπως ο διαβήτης, τα φάρμακα για την κατάθλιψη κλπ. Πάνω απο το 20% των ανδρών έχουν μειωμένη ερωτική διάθεση, ανικανότητα να διατηρήσουν στύση και πρόωρη εκσπερμάτωση. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα χαμηλού επιπέδου τεστοστερόνης ή άγχος για σεξουαλική επίδοση.
Απόφραξη
Κάποια προηγούμενη χειρουργική επέμβαση ή μόλυνση μπορεί να προκαλέσει βλάβη του σπερματικού πόρου.
Τραυματισμός όρχεων
Κάποιος σοβαρός τραυματισμός στους όρχεις είναι δυνατόν να προκαλέσει προβλήματα στην παραγωγή σπέρματος.
Κιρσοκήλη
Εδω έχουμε μια διόγκωση του αγγείου μέσα στους όρχεις το οποίο εμποδίζει την σωστή αιμάτωση της περιοχής καθώς και μια αύξηση της θερμοκρασίας.
Αν και έχουν υπάρξει πολλές διαφωνίες , πολλοί πιστεύουν οτι είναι μία απο τις πιο συνηθισμένες αιτίες για υπογονιμότητα και εύκολα μπορεί να θεραπευτεί ,ενώ άλλοι πιστεύουν οτι είναι ένα συχνό ανατομικό φαινόμενο χωρίς να πιστεύουν οτι μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην γονιμότητα.
Γενικά όμως θα λέγαμε οτι πολύ μεγάλη σε μέγεθος καθώς και επίπονη κιρσοκήλη μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους όρχεις αν δεν θεραπευτεί.
Η επέμβαση που μπορεί να γίνει είναι χειρουργική φραγή ή η τοποθέτηση ειδικού μπαλονιού για να σταματήσει την ροή του αίματος. Τι είναι η κιρσοκήλη?
Προηγούμενη αγγειοκτομή / στείρωση
Η στείρωση που μπορεί να κάνει ένας άνδρας είναι συνήθως αναστρέψιμη (συνήθως γίνεται φραγή του σπερματικού πόρου) . ΄Ομως αν περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που ο άνδρας έχει κάνει αυτήν την επέμβαση , είναι δυνατόν να μην επανέλθει κανονικά η ικανότητα του σπέρματος να γονιμοποιήσει μετά και απο την αποκατάσταση του σπερματικού πόρου.
Παλίνδρομη εκσπερμάτωση
Αυτό μπορεί να προέλθει απο κάποια φάρμακα , χειρουργικές επεμβάσεις η βλάβη κάποιων νεύρων. Στην περίπτωση αυτή το σπέρμα έχει λάθος κατεύθυνση και η εκσπερμάτωση γίνεται μέσα στη ουροδόχο κύστη.
Το σπέρμα είναι δυνατόν να το συλλέξουμε απο τα ούρα και να χρησιμοποιηθεί στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Παλίνδρομη εκσπερμάτιση...περισσότερα |
Προηγούμενες θεραπείες για καρκίνο
Η χημειοθεραπεία / ακτινοβολία μπορεί δημιουργήσει ανωμαλία στα σπερματοζωάρια και στείρωση.
Γι' αυτό και πριν ξεκινήσει κάποιος μια τέτοια θεραπεία, θα πρέπει να δώσει σπέρμα για κατάψυξη.
Γενετικές ανωμαλίες
Ενα μικρό ποσοστό σε υπογόνιμους άνδρες είναι και η παρουσία του σύνδρομου Kleinefelter.
Σε αυτήν την περίπτωση οι άνδρες έχουν δύο χρωμοσώματα Χ και ένα Y σε αντίθεση με την φυσιολογική μορφή που είναι ένα χρωμόσωμα Χ και ένα Υ.
Το σπέρμα αρχίζει να αναπτύσεται σε κάποια εξειδικευμένα κύτταρα που ονομάζονται sertoli και υπάρχουν μέσα στους σπερματικούς σωλήνες μέσα στους όρχεις. Η διαδικασία της σπερματογέννεσης ξεκινάει με την διαίρεσή τους σε πολλά ανώριμα σπερματοκύτταρα που λέγονται σπερματογονία και προχωρούν σε διαδοχικά στάδια ωρίμανσης. Τα ώριμα κύτταρα έχουν την μορφή γυρίνων και ονομάζονται σπερματοζωάρια. Τα σπερματοζωάρια φεύγουν απο τους σπερματικούς σωλήνες και πηγαίνουν στη επιδιδύμιδα όπου εκεί τους δίνεται η δυνατότητα να κινούνται σιγά σιγά. Η περίοδος ωρίμανσης των σπερματοζωαρίων είναι περίπου 70 ημέρες.
Το ώριμο σπέρμα παραμένει στον σπερματικό πόρο μέχρι να γίνει η εκσπερμάτωση. ΄Οταν γίνει η εκσπερμάτωση τα σπερματοζωάρια αναμιγνύονται με υγρό απο την σπερματική κύστη καθώς και με μια πυκνή ουσία απο τον προστάτη.
Το σπέρμα είναι "πυκνό" (που όμως ρευστοποιείται μέσα σε 30 λεπτά) και η πυκνότητα αυτή του επιτρέπει να κινείται εύκολα μέσα στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας για να φτάσει το ωάριο και να το γονιμοποιήσει.
Ωάριο και σπέρμα
Κάθε μήνα ένα και μόνο ωάριο ωριμάζει σε μια ωοθήκη της γυναίκας. Στην μέση του μήνα το ωάριο αποδεσμεύεται απο την ωοθήκη (ωορηξία). Το ωάριο αρχίζει να "ταξιδεύει" με την βοήθεια της σάλπιγγας προς την μήτρα. Συνήθως η γονιμοποίηση γίνεται στο άκρο της σάλπιγγας πολύ κοντά προς την μήτρα. Το ποσοστό της αυτής της σύλληψης είναι 25% κάθε μήνα.
Φυσιολογικά, εκατομύρια σπερματοζωάρια μπαίνουν στον κόλπο της γυναίκας απο τον τράχηλο προς την μήτρα και απο εκει στις σάλπιγγες ενω παράλληλα ο αριθμός αρχίζει σταδιακά να μειώνεται. Μόνο μερικές εκαντοντάδες θα φτάσουν κοντά στο ωάριο. Αρκετά σπερματοζωάρια θα προσπαθήσουν να εισχωρήσουν και να γονιμοποιήσουν το ωάριο αλλά μόνο ένα θα το καταφέρει. Το σπερματοζωάριο ζει μέσα στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας, ενω το ωάριο έχει χρόνο ζωής από 12 εως 24 ώρες.
Ιατρικό ιστορικό
Με την επίσκεψη σε κάποιον ειδικό ιατρό , θα σας ζητηθεί ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό που θα περιέχει νοσήματα και ασθένειες όπως ιογενείς μολύνσεις , πυρετούς ή διαβήτη. Επίσης κάποιες ανωμαλίες στους όρχεις και τραυματισμούς αυτών κατά την παιδική ηλικία. Επιπλέον θα σας ζητηθεί να πείτε αν εκτείθεστε σε χημικές ουσίες ή ραδιενεργά στοιχεία , περάσατε κάποιες ασθένειες πρόσφατα ή αν παίρνετε φάρμακα ή "ουσίες"
Εργαστηριακές εξετάσεις
Η ανάλυση σπέρματος εξετάζει το σπέρμα που θα δώσει ο ενδιαφερόμενος μετά απο αυνανισμό. Δεν μπορεί να μας προσδιορίσει με σιγουριά αν τα σπερματοζωάρια μπορούν να γονιμοποιήσουν όμως μας δίνει σημαντικές πληροφορίες αν ο λόγος υπογονιμότητας σε ενα ζευγάρι είναι ο ανδρικός παράγοντας.. Τα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν λίγο απο το ενα εργαστήριο στο άλλο, αλλά σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) το 1992 οι φυσιολογικές τιμές είναι:
Όγκος > 2,0 ml
Αριθμός Σπερματοζωαρίων ανα ml > 20,000,000
Ολικός Αριθμός Σπερματοζωαρίων ανα ml > 40,000,000
Ολική κίνηση > 50%
Ζωηρή πρόσθια κίνηση >25%
Το ποσοστό μορφολογίας των σπερματοζωαρίων μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την μέθοδο που χρησιμοποιείται σε κάθε εξέταση. Το ανθρώπινο σπέρμα έχει υψηλό αριθμό ανώμαλων μορφών ακόμα και σε ενα σπέρμα που θεωρείται φυσιολογικό. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) το 1992 αναφέρει οτι το ποσοστό ομαλών τυπικών μορφωνν είναι >30% ενω με άλλη μέθοδο που θέτει πιο αυστηρά κριτήρια για την μορφολογία (χρησιμοποιώντας ειδικούς δείκτες για την αξιολόγηση του μεγέθους, σχήματος κεφαλιού και ουράς), το ποσοστό ομαλών τυπικών μορφών είναι >14%!!!!!!
Χωρίς σημαντικές συγκολλήσεις, και χωρίς σημαντικό αριθμό λευκών και ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Αντίδραση pH είναι 7,2 - 8
Αν και ο αριθμός των σπερματοζωαρίων καθώς και η κινητικότητα που θα έχουν φαίνεται οτι είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες για να εκτιμηθεί αν έχουν την ικανότητα να γονιμοποιήσουν, πολλοί άνδρες αν και έχουν χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων μπορεί να είναι γόνιμοι αν το σπέρμα έχει καλή κινητικότητα.
Τον Φεβρουάριο του 2010 δόθηκαν από την W.H.O. (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) οδηγίες για αλλαγές που αφορούν τις τιμές αναφοράς στα σπερμοδιαγράμματα.
Οι οδηγίες αυτές είναι οι παρακάτω
ΠΡΙΝ ΤΟ 2010 | 2010 & ΜΕΤΑ (μέχρι νεοτέρων οδηγιών) | |
Όγκος: | Φ.Τ. ≥ 2,0 ml | Φ.Τ. ≥ 1,5 ml |
Αριθμός σπερ/ων ανά ml: | Φ.Τ. ≥ 20 εκατομμύρια | Φ.Τ. ≥ 15 εκατομμύρια |
Ολικός αρ. σπερ/ων: | Φ.Τ. ≥ 20 εκατομμύρια | Φ.Τ. ≥ 23 εκατομμύρια |
Κινητικότητα: | α κίνηση ≥ 10-20 % | α + β κίνηση ≥ 32 % |
α + β κίνηση ≥ 50% | α+β+γ κίνηση ≥ 40 % | |
Μορφολογία: | Κριτήρια Kruger: Τυπικές Μορφές: Φ.Τ. ≥ 14 % |
Κριτήρια Tygerberg: Τυπικές Μορφές: Φ.Τ. ≥ 4 % |
Άλλες εξετάσεις
Αντισπερματικά αντισώματα
Μερικές φορές το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει ρόλο στη υπογονιμότητα. Τα αντισώματα προσβάλλουν τα ξένα σώματα στον οργανισμό και πολεμούν ασθένειες και μολύνσεις.
Τα αντισπερματικά αντισώματα προσβάλλουν το σπέρμα και συσωρεύονται έτσι ώστε να χάσει την καλή κινητικότητα του καθώς και την σωστή λειτουργία του.
Η θεραπεία σε αυτήν την περίπτωση περιλαμβάνει την χορήγηση φαρμάκων (στεροειδή) , ώστε να καταστείλλουν αυτά τα αντισώματα . Σε άλλες περιπτώσεις καθαρίζεται το σπέρμα στο εργαστήριο και γίνεται σπερματέγχυση ή και ICSI.
Ενδοκρινολογικές εξετάσεις
Αιματολογικές εξετάσεις για την μέτρηση ορμονών θα μας δώσουν σημαντικές πληροφορίες για το σπέρμα. Οι ορμόνες FSH και LH ευθύνονται για την δημιουργία του σπέρματος καθώς και για το επίπεδο τεστοστερόνης στο αίμα.
Η ορμόνη LH ευθύνεται για την παραγωγή τεστοστερόνης ενω η FSH είναι ο δείκτης για την φυσιολογική λειτουργία του σπέρματος (γενικά όταν μειώνεται η παραγωγή σπέρματος τα επίπεδα της FSH στο αίμα αυξάνονται)
Προλακτίνη. Η προλακτίνη είναι και αυτή μια ορμόνη που επηρεάζει τα επίπεδα τεστοστερόνης . Η υπερέκκριση αυτής της ορμόνης οδηγεί σε χαμηλό επίπεδο τεστοστερόνης καθώς και σε σεξουαλική ανικανότητα.
Η ορμονικές αυτές ανωμαλίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με θεραπεία με HCG και HMG.
Λευκά αιμοσφαίρια
Εαν εντοπιστούν πληθώρα λευκών αιμοσφαιρίων, θα πρέπει να ερευνηθεί η πιθανότητα λοίμωξης στους γενετικούς οδούς, γιατί τα λευκά αιμοσφαίρια μπορεί να ευθύνονται για μολύνσεις και/η φλεγμονές .
Αυτό μπορεί να βλάψει την ποιότητα του σπέρματος αλλά που όμως μπορεί εύκολα να αποκατασταθεί.
περισσότερα...Μέθοδος ICSI (Μικρογονιμοποίηση ωαρίων), Μέθοδος TESE (βιοψία όρχεως).
Φυσική Ιατρική και Υπογονιμότητα Top τροφές για την ενίσχυση τη γονιμότητας Παχυσαρκία και ικανότητα αναπαραγωγής |