ΜΙΚΡΟΕΛΛΕΙΜΑΤΑ ΣΤΟ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ Y
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
1. Μικροελλείμματα στο χρωμόσωμα Υ
2. Μεταλλάξεις στο γονίδιο της κυστικής ίνωσης (CFTR) και Συγγενής αμφοτερόπλευρη απόφραξη του σπερματικού πόρου (CBAVD)
3. Σύνδρομο μη απόκρισης στα ανδρογόνα (AIS)
4. Υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός και σύνδρομο Kallman
5. Μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό DNA του σπέρματος
6. Λάθη στο πακετάρισμα της χρωματίνης (sperm apoptosis - sperm DNA fragmentation)
1. Μικροελλείμματα στο χρωμόσωμα Υ
Οι επιστήμονες το 1976 βρήκαν τη διαγραφή στο μακρύ βραχίονα του χρωμοσώματος Υ. Αυτή η περιοχή περιλαμβάνει τον αζωοσπερματικό παράγοντα (AZF), ο οποίος περιέχει ένα γονίδιο ή τα γονίδια, που απαιτούνται για τη σπερματογένεση. Ο γεωμετρικός τόπος του AZF έχει χαρτογραφηθεί στο διάστημα διαγραφής 5 - 7, μια περιοχή στη ζώνη q11.23 του χρωμοσώματος Υ που περιέχει 5 εκατομμύρια διπλέτες βάσεων. Υπάρχουν τρεις περιοχές στο διάστημα μεταξύ 5 και 6 διαγραφής όπου οι περισσότερες διαγραφές εμφανίζονται στο άγονο άνδρα, που υποδεικνύεται ως AZFa, AZFb, και AZFc. Κάθε μια από αυτές τις περιοχές μπορεί να συνδεθεί με μια συγκεκριμένη ορχική ιστολογία. Σε μια μελέτη τα μικροελλείματα στο χρωμόσωμα Υ βρέθηκαν σε ποσοστό 13% μιας μη επιλεγμένης ομάδας άγονων ατόμων που προτείνει ότι τα μικροελλείματα των Υ-χρωμοσωμάτων αποτελούν το δεύτερο πιό διαδεδομένο αίτιο της αρσενικής στειρότητας.
AZF(Azoospermia Factor) = AZFa, AZFb,AZFc
AZF a
Γονίδια USP9Y και DBY
Ιστός έκφρασης:Όρχεις
Λειτουργία: Σπερματογένεση-Ανάπτυξη προμειωτικών σπερματοκυττάρων
Έλλειψη AZF a: Sertoli cell only syndrome(SCOS), Αζωοσπερμία
AZF b
Γονίδια RBMY
Ιστός έκφρασης:Όρχεις
Λειτουργία: Σπερματογένεση, Καθορισμός πρωτεϊνοσύνθεσης στα σπερματογόνια ,στα σπερματοκύτταρα και στις πρώιμες σπερματίδες
Έλλειψη AZF b: Διακοπή σπερματογένεσης, Αζωοσπερμία
AZF c
Γονίδια DAZ
Ιστός έκφρασης:Όρχεις
Λειτουργία: Σπερματογένεση-Ρύθμιση μεταγραφής,ρύθμιση μειωτικής διαίρεσης, εξασφάλιση σταθερού αριθμού αρχέγονων γεννητικών κυττάρων
Έλλειψη AZF c: Ποικιλία φαινοτύπων: Ολιγοσπερμία , Αζωοσπερμία, Σταδιακή μείωση της σπερματογένεσης με την ηλικία
13% ανδρών με υπογονιμότητα φέρουν μεταλλάξεις στην περιοχή αυτή
Εικόνα.
Η δομή του χρωμοσώματος Υ. Βραχίονας Yq=μακρύς βραχίωνασ του χρωμοσώματος Υ που έχει μια ευχρωματική κεντρική και μια ετεροχρωματική ακραία μερίδα. Βραχίονας Yp=μικρός βραχίωνας του χρωμοσώματος Υ.Περιοχές PAR=pseudoautosomal(ψευδοαυτοσωμικό) επιτρέπουν την ένωση και τον επανασυνδυασμό με το χρωμόσωμα Χ κατά τη διάρκεια της μείωσης. SRY=SRY γονίδιο που κωδικοποιεί testis καθοριστικός παράγοντας. Παράγοντας AZF=αζωοσπερμία.USP9Y=ubiquitin-specific η πρωτεάση 9, χρωμόσωμα Υ, αλλιώς ονομάζεται DFFR. DBY=dead(νεκρό) στο γονίδιο Υ. RBM=RNA-binding ανηκουν στην οικογένεια γονιδίων Υ.DAZ=διεγραμένη αζωοσπερμία ανηκουν επίσης στην οικογένεια γονιδίων.
απο Μαργαρίτα Καρκαλέτα- Βιολογους κυτταεογενετιστής
To be continued……….
