ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Από την ωοληψία μέχρι την Εμβρυομεταφορά-Κατά την διάρκεια της ωοληψίας, τα ωάρια είναι ορατά από τον Εμβρυολόγο, ο οποίος τα τοποθετεί σε καλλιεργητικό υγρό.
Τα ωάρια , το σπέρμα και τα έμβρυα τοποθετούνται σε ειδικούς επωαστές όπου περιέχουν τις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξή τους. Η κατάλληλη θερμοκρασία καθώς και το pH διατηρούνται όπως ακριβώς θα ήταν κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.
Κάποιες ώρες μετά την συλλογή ωαρίων ,τα ωάρια είναι έτοιμα να επωαστόυν με το σπέρμα.
Αν η μέθοδος ICSI είναι απαραίτητη να γίνει , τότε τα ωάρια καθαρίζονται από κύτταρα που τα περιβάλουν και κάθε ωάριο διατρυπάται από ένα και μόνο σπερματοζωάριο. Αν δεν χρειαστεί η μέθοδος ICSI, τότε τα ωάρια τοποθετούναι σε καλλιεργητικό υγρό μαζί με 100.000 σπερματοζωάρια.
Την επόμενη ημέρα (είτε έχει προηγηθεί ICSI ή IVF) παρατηρούνται και διαπιστώνονται τα πρώτα σημάδια γονιμοποιήσης που είναι οι 2 προπυρήνες (Το ένα περιέχει το DNA της μητέρας και το άλλο το DNA του πατέρα)
Τα γονομοποιημένα ωάρια (ζυγωτές) διαχωρίζονται και παραμένουν σε καλλιεργητικό υγρό, μέχρι να γίνει η εμβρυομεταφορά α) την 2η ημέρα β) την 3η ημέρα ή γ) την 5η /6η ημέρα αν τα έμβρυα φτάσουν στο στάδιο της βλαστοκύστης.
Σε κάποιες περιπτώσεις ο ιατρός θα συμβουλέψει αν θα γίνει διάνοιξη μιάς οπής στην διάφανη ζώνη του εμβρύου.(Assisted hatching)
Αν έχουν γονιμοποιηθεί αρκετά ωάρια ή περισσεύουν κάποια ύστερα από την εμβρυομεταφορά και η μορφολογία τους είναι πολύ καλή , τότε μπορούν να καταψυχθούν για κάποια επόμενη προσπάθεια στο μέλλον.
Η εμβρυομεταφορά γίνεται χωρίς νάρκωση, δεν είναι καθόλου επίπονη και διαρκεί 5-10 λεπτά.
Τα έμβρυα τοποθετούνται στη μήτρα μέσω ενός καθετήρα στην μήτρα.
Ο αριθμός των εμβρύων που θα τοποθετηθούν εξαρτάται από την ποιότητά τους, την ηλικία της γυναίκας καθώς και τον αριθμό προηγούμενων προσπαθειών.
ICSI ή IVF?
IVF
Η κλασική μέθοδος IVF περιλαμβάνει την καλλιέργεια των ωαρίων και του σπέρματος για όλη την νύχτα.
Με την μέθοδο της φυγοκέντρισης απο το δείγμα του σπέρματος διαχωρίζονται τα σπερματοζωάρια τα οποία έχουν την μεγαλύτερη κινητικότητα.
Αρκετές ώρες μετά την ωοληψία ένας αριθμός σπερματοζωαρίων περίπου 100.000 επωάζεται με ένα ωάριο.
Χρειάζονται κάποιες ώρες για να δυεισδύσει το σπερματοζωάριο την εξωτερική μεμβράνη του ωαρίου και να επιτευχθεί η γονιμοποίηση.
Τα γονιμοποιημένα ωάρια παραμένουν στο καλλιεργητικό υγρό μέχρι το επόμενο πρωί.
ICSI
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται όταν υπάρχει πρόβλημα στην γονιμοποίηση του ωαρίου, σε περίπτωση δηλαδή που υπάρχει πολύ χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων ή χαμηλή κινητικότητα. Με το ICSI αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες για γονιμοποίηση του ωαρίου.Το σπέρμα διαχωρίζεται όπως ακριβώς και στην μέθοδο IVF (φυγοκέντριση κλπ ).
Λίγες ώρες μετά την ωοληψία αφαιρούνται γύρω από το ωάριο τα κύτταρα που το περιβάλουν και έτσι το ωάριο στο εργαστήριο είναι ορατό και καθαρό.
Με την βοήθεια ενός ειδικού μικροσκόπιου καθώς και ειδικών μικροχειρισμών με χειριστήριο, το ωάριο συγκρατείται με μία πιπέτα και παραμένει σταθερό. Μία πολύ μικρή βελόνα παίρνει ένα και μόνο σπερματοζωάριο για κάθε ωάριο και διατρυπά το κυτταρόπλασμα (κέντρο) του ωαρίου.
Τα ωάρια παραμένουν σε καλλιεργητικό υγρό μέχρι την επόμενη ημέρα.
IMSI
Το IMSI είναι μια πραγματικού χρόνου {real time} τεχνική οπού τα σπερματοζωάρια επιλέγονται πριν την μικροένεσή τους. Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας ένα αντεστραμμένο μικροσκόπιο που είναι ικανό να μας παρέχει μια πολύ μεγαλύτερη μεγέθυνση (περίπου 6000 φορές) από εκείνη που μέχρι τώρα χρησιμοποιούνταν στα εργαστήρια αναπαραγωγής (200 φορές) για τη μέθοδο ICSI. Περισσότερα...IMSI
Καλλιέργεια εμβρύου
Από την στιγμή που γονιμοποιήθουν τα ωάρια είτε με την μέθοδο IVF, είτε με ICSI, η επόμενη διαδικάσια
είναι ίδια.
16 με 20 ώρες μετά την γονιμοποιήση οι προπυρήνες είναι πιά ορατοί. Τα ωάρια αποτελούνται από 2 προπυρήνες (το ένα είναι το DNA της μητέρας και το άλλο είναι το DNA του πατέρα) και απομακρύνονται από τα ωάρια που δεν γονιμοποιήθηκαν.
Υποβοηθούμενη εκκόλαψη (Assisted Hatching)
Έμβρυο που υποβάλλεται σε υποβοηθούμενη εκκόλαψη.
Το έμβρυο περιβάλλεται από ένα πρωτεϊνικό περίβλημα που ονομάζεται Διαφανής Ζώνη. Το αναπτυσσόμενο έμβρυο πρέπει να βγει από αυτό το εξωτερικό στρώμα για να εμφυτευτεί στη μήτρα. Έχει προταθεί ότι σε μερικές περιπτώσεις η εμφύτευση IVF εμβρύων μπορεί να βοηθηθεί με την δημιουργία μιας τρύπας στην Διαφανή Ζώνη (Υποβοηθούμενη Εκκόλαψη).
Ξέρουμε ότι η καλλιέργεια εμβρύων μπορεί να αυξήσει την σκληρότητα της Διαφανούς Ζώνης και εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει βελτίωση των αποτελεσμάτων IVF μετά από Υποβοηθούμενη Εκκόλαψη.
Πολλοί επιστήμονες συνιστούν Υποβοηθούμενη Εκκόλαψη σε ζευγάρια που η σύζυγος είναι πάνω από 38 ετών ή σε ζευγάρια στα οποία έχει παρατηρηθεί ότι η Διαφανής Ζώνη έχει μεγαλύτερο πάχος.
Η τρύπα στην Διαφανή Ζώνη γίνεται με μικροχειρισμό του εμβρύου και δημιουργείται είτε μηχανικά με βελόνα, με χημικά μέσα ή με laser.
Η διαδικασία γίνεται συνήθως ακριβώς πριν την εμβρυομεταφορά και ο κίνδυνος να προκληθεί βλάβη στο έμβρυο είναι πολύ σπάνιος.
Εμβρυομεταφορά Βλαστοκύστεων
Η βλαστοκύστη είναι το στάδιο της εμβρυϊκής ανάπτυξης μετά από 5 ή 6 ημέρες καλλιέργειας στο εργαστήριο
Λίγο πριν την εμφύτευση το έμβρυο σχηματίζει μία δομή η οποία αποτελείται από ένα εξωτερικό στρώμα κυττάρων (το οποίο θα σχηματίσει τον πλακούντα) και από μια εσωτερική μάζα κυττάρων που θα σχηματίσουν το ίδιο το έμβρυο.
Η βλαστοκύστη αυξάνει σε μέγεθος και βγαίνει από το πρωτεϊνικό της κέλυφος (εκκόλαψη).
Μέχρι πρόσφατα δεν ήταν δυνατόν να μεγαλώσουμε έμβρυα μέχρι αυτό το στάδιο με μεγάλη επιτυχία αλλά χάρις στην καλύτερη κατανόηση των θρεπτικών αναγκών του εμβρύου κατορθώσαμε να φτιάξουμε νέα υγρά καλλιέργειας.
Συνήθως η εμβρυομεταφορά γίνεται 2 ή 3 ημέρες μετά την ωοληψία, αλλά γίνεται και μεταφορά και στο στάδιο της βλαστοκύστης.
Πλεονεκτήματα:
Οι βλαστοκύστες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφύτευσης. Κατ΄επέκταση ζευγάρια στα οποία γίνεται εμβρυομεταφορά βλαστοκύστεων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εγκυμοσύνης.
Μειονεκτήματα:
Μερικά έμβρυα ίσως δεν φτάσουν το στάδιο της βλαστοκύστης.
Κάποια ζευγάρια ίσως δεν έχουν βλαστοκύστες για εμβρυομεταφορά.
Όταν θα συζητήσετε την πιθανότητα εμβρυομεταφοράς στο στάδιο της βλαστοκύστης πρέπει να λάβετε υπ' όψιν σας:
1) Τον αριθμό των διαθέσιμων εμβρύων
2) Την πιθανότητα η προσπάθεια εξωσωματικής να μην καταλήξει σε εμβρυομεταφορά.
Κατάψυξη Εμβρύων
Κρυοσυντηρημένα έμβρυα και σπέρμα
H δυνατότητα κατάψυξης σπέρματος υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια.
Το σπέρμα όπως και ο ορχικός ιστός μπορούν να καταψυχθούν πριν αρχίσει η θεραπεία για εξωσωματική και επίσης να αποψυχθούν όταν χρειαστεί.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι τα έμβρυα μπορούν να καταψυχθούν σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους πριν την εμβρυομεταφορά. Εάν γονιμοποιηθούν αρκετά έμβρυα ή "περισέψουν" μετά την εμβρυομεταφορά και έχουν πολύ καλή μορφολογία , μπορεί να γίνει καταψυξή τους και αργότερα να χρησιμοποιήθουν σε επόμενη προσπάθεια στο μέλλον.
Συνήθως τα έμβρυα καταψύχονται ή όταν είναι στο στάδιο προπυρήνων, ή με 4 κύτταρα, ή στο στάδιο της βλαστοκύστης. Η δυνατότητα για κατάψυξη των πλεονάζοντων εμβρύων μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε την μεταφορά τους σε κάποιον άλλον κύκλο εξωσωματικής στο μέλλον με μικρότερο βέβαια χρηματικό κόστος για το ζευγάρι. Επίσης σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούμε να καθυστερήσουμε την εμβρυομεταφορά όπως σε περίπτωση αδυναμίας καθετηριασμού τραχήλου ή σε περίπτωση ανάπτυξης συνδρόμου υπερδιέγερσης.
Αν το ζευγάρι θελήσει να συνεχίσουν την προσπάθειά τους σε κάποιο άλλο κέντρο, υπάρχει η δυνατότητα να μεταφερθεί το καταψυγμένο τους γενετικό υλικό σε άλλο κέντρο.
Η κατάψυξη των εμβρύων καθώς και του σπέρματος, γίνεται σε υγρό άζωτο και σε -196οC. Αν και θεωρητικά δεν υπάρχει χρονικό όριο για το πόσο μπορεί να μείνει το γενετικό υλικό στην κρυοσυντήρηση, το ζευγάρι είναι ανάγκη να συμφωνήσει για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να συνεννοηθεί το ζευγάρι με τη μονάδα και να αποφασίσει τι θα γίνει το υλικό αυτό, όταν περάσει το συγκεκριμένο χρονικό όριο, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να παραταθεί ο χρόνος φυλαξής του.
Για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών, τα ζευγάρια θα πρέπει να υπογράψουν κάποια συμφωνία για το μέλλον του γενετικού τους υλικού (εμβρυα ή σπέρμα).
Η διαδικασία της εμβρυομεταφοράς με κατεψυγμένα έμβρυα
In vitro ωρίμανση ωαρίων (IVM)
Κατάψυξη ωαρίων
Η υαλοποίηση -κρυοσυντήρηση ωαρίων και εμβρύων
Metabolomics- μέθοδος αξιολόγησης της αναπτυξιακής δυνατότητας των εμβρύων
